Vrouwen van 25 bouwen een bedrijfspensioen op dat als ze 65 jaar zijn 20% lager is dan dat van mannen. Dit blijkt uit het Gender Pensions Gap onderzoek van het Britse Pension Policy Institute (PPI) in opdracht van Cardano’s zusteronderneming NOW: Pensions. Stoppen ze tijdens hun loopbaan vijf jaar met werken, dan komt hun pensioenopbouw 33% lager uit dan die van hun mannelijke collega’s.

Doel van het onderzoek is om het verschil in gemiddelde pensioenopbouw of -inkomen tussen mannen en vrouwen nader te bestuderen, vertelt senior beleidsonderzoeker Lauren Wilkinson van PPI. “We wilden uitzoeken wat de oorzaak van dit verschil is. Waarom hebben vrouwen substantieel minder pensioenopbouw dan mannen tegen de tijd dat ze met pensioen gaan? Waarom hebben zoveel meer vrouwen dan mannen helemaal geen pensioenopbouw als hun pensioenleeftijd nadert? We wilden de aard van die pensioenkloof doorgronden en bezien of het mogelijk is om met beleidsmaatregelen dat verschil te verkleinen.”

Complicerende factoren

Wilkinson signaleert twee complicerende factoren. “Ten eerste leven vrouwen doorgaans langer dan mannen, gemiddeld zo’n 3,7 jaar. Op de tweede plaats zijn getrouwde vrouwen veelal jonger dan hun echtgenoten. Historisch gezien verschillen ze gemiddeld zo’n vier of vijf jaar in leeftijd, al wordt dit leeftijdsverschil wel iets kleiner bij de jongere generaties. Dat brengt het totaal op acht of negen jaar dat vrouwen zelf geen pensioeninkomsten meer hebben na het overlijden van hun echtgenoot als die een lijfrente op slechts één leven heeft afgesloten.”

Vrouwen krijgen onvermijdelijk pensioengaten

Het belangrijkst voor Gould is dat vrouwen onderkennen dat ze onvermijdelijke pensioengaten krijgen tijdens hun werkzame leven. Omdat ze biologisch gezien nu eenmaal de enigen zijn die kinderen kunnen krijgen, zullen ze altijd enige tijd met werken moeten stoppen. “Als je weet dat deze periodes eraan komen, moet je beseffen dat je meer aan je pensioenopbouw moet doen als je weer aan het werk gaat. Minstens zoveel pensioenpremie afdragen als je werkgever, tot aan het maximum, moet dan een goede gewoonte worden. Stop meer in je pensioenpot zodra je aan kinderen krijgen denkt of als je met zwangerschapsverlof gaat. En blijf pensioenpremie betalen als je eenmaal met verlof bent. Je werkgever blijft zijn aandeel weliswaar betalen, maar jouw premie daalt tot het niveau van je zwangerschapsuitkering. Het is belangrijk dat je dat probeert aan te vullen tot het maximum. Dat zal niet meevallen, omdat je luiers en flesjes en andere spulletjes aan moet schaffen. Het gaat erom dat je inziet dat er een pensioengat ontstaat. Als je kinderen krijgt, ben je niet aan het werk. Terwijl mannen veertig of vijftig jaar aaneengesloten werken. Vrouwen kunnen dat niet. Dus moeten ze zich voorbereiden op die pensioengaten door daar meer premie voor af te dragen, voor en na hun verlof.”

Vrouwen moeten hier echt over geïnformeerd worden.
Kennis is macht.

Bedrijven kunnen goed omgaan met thuiswerken

De coronapandemie bood werknemers de ideale gelegenheid om te laten zien dat ze ook thuis kunnen werken. “Als het gaat om productiviteit hebben de eerste zes maanden van de crisis bewezen dat bedrijven er goed mee om kunnen gaan dat mensen thuiswerken. Ik zou graag minder nadruk zien op aanwezigheid die alleen bedoeld is om te controleren of je aan het werk bent. Als je terugkomt, blijf dan fulltime werken als je kunt. Als je minder uren werkt en je loon verlaagt, behaal je de grens van £ 10.000 voor de automatische deelname aan het bedrijfspensioen wellicht niet meer. Als je fulltime blijft werken, maar flexibel vanuit huis, dan blijf je je maximale pensioenpremie betalen.”

Hoe is de situatie verder te verbeteren? Volgens Wilkinson is een van de belangrijke conclusies van het Gender Pensions Gap onderzoek dat kostwinners de helft zouden kunnen aanvullen van het pensioengat dat ontstaat als vrouwen tijdelijk stoppen met werken om voor een kind of een ouder familielid te zorgen. De kostwinnersvrijstelling is £ 833 per jaar en kan dan naar een pensioenpot gaan die deel gaat uitmaken van iemands pensioenopbouw en compenseert zo de gemiste premiebijdrage. Ondanks dat dit de overheid £ 1,6 miljard gaat kosten, is Wilkinson ervan overtuigd dat dit een grote stap in de goede richting zou zijn.

Automatische deelname voor iedereen?

In het Britse systeem van automatische deelname moet iedere werkgever zijn medewerkers een pensioenregeling aanbieden. Verlofperiodes zijn hierbij niet inbegrepen en wie minder dan £ 10.000 verdient komt er niet voor in aanmerking. Wilkinson stelt voor om dit systeem open te breken, zodat mensen al vanaf de eerste pond die ze verdienen beginnen met bedrijfspensioenopbouw. “Dat moet ook gaan gelden voor inkomsten als je meerdere banen hebt. Dit omdat er heel veel werkende moeders zijn die meerdere parttime banen combineren. Als je die salarissen optelt verdienen ze meer dan £ 10.000, maar ze verdienen minder dan dat bedrag in iedere parttime baan, zodat ze bij geen van hun werkgevers voor automatische deelname in aanmerking komen. Met andere woorden, als je de drempel van £ 10.000 opheft, komen drie miljoen vrouwen extra in aanmerking voor een bedrijfspensioen. Daarvan zijn er 300.000 alleenstaande moeders.”

We kunnen het ons gewoonweg niet veroorloven dat veel ervaren medewerkers thuis zitten vanwege oplosbare onvolkomenheden in het belastingstelsel.

Kosten van kinderopvang

Kinderopvang is een ander deel van het probleem. Een kindercrèche kost in het Verenigd Koninkrijk gemiddeld meer dan een gemiddelde hypotheek. “Een belangrijke reden dat moeders niet meer gaan werken – en ik was een van hen – is dat ze kinderopvang niet kunnen betalen. Het salaris van een parttime baan is daar te laag voor. Dus is het logischer om thuis te blijven. Een op de vijf grootouders in het VK biedt gratis kinderopvang voor de kleinkinderen. Dat komt neer op een besparing van £ 22,5 miljard”, aldus Wilkinson.

Nu de bevolking krimpt en vergrijst is elke maatregel om kinderopvang gemakkelijk te maken van groot belang. “We kunnen het ons gewoonweg niet veroorloven dat veel ervaren medewerkers thuis zitten vanwege oplosbare onvolkomenheden in het belastingstelsel.”

Tijd voor opvoeding in plaats van carrière

Wilkinson: “Iets anders dat uit de studie naar voren kwam, is dat in bijna driekwart van de echtscheidingen pensioentegoeden helemaal niet ter sprake komen. Een vrouw kan veel tijd aan de opvoeding van haar kinderen in plaats van aan haar carrière hebben besteed. Ze is wellicht loonsverhogingen misgelopen die ze zou hebben gehad als ze wel was blijven werken. En ze heeft mogelijk afgezien van haar pensioenopbouw omdat ze erop rekende dat haar echtgenoot een goed pensioen krijgt. Vervolgens gaat ze scheiden en worden de pensioenaanspraken niet verdeeld. Dan blijft zij met lege handen achter, terwijl ze zich wel op die basis heeft opgeofferd.”

Enorm veel steunbetuigingen

Wilkinson en Gould vertrouwen erop dat verandering niet uit kan blijven. “We presenteerden onze onderzoeksresultaten voor het eerst in juli 2019 in een zaal vol sectorgenoten. Al onze concurrenten waren er, samen met de pensioentoezichthouder, PPI, parlementsleden en mensen van het Government Equalities Office”, vertelt Gould. We wilden iedereen in de pensioensector bijeenbrengen. Sinds die eerste presentatie hebben we enorm veel steunbetuigingen van organisaties uit het hele VK gekregen. Pensioenfondsen, financiële dienstverleners, onderzoeksinstituten en zelfs onder concurrenten, ze hebben het nu allemaal over ditzelfde onderwerp.”